تحلیل پژوهشهای انجام شده در شهرداری تهران – بخش چهارم
توضیح: سامانه شفافیت شهر تهران بر اساس مصوبه شورای شهر پنجم به منظور انتشار داده‌های مرتبط با عملکرد و فعالیت‌های شهرداری مجموعه‌ای از داده‌ها را در سامانه شفاف منتشر نموده است که از جمله آن، داده‌های مرتبط با پژوهشهای انجام شده توسط سازمان‌های وابسته به شهرداری است. این تحلیل می‌کوشد تا نگاهی به این داده‌ها داشته باشد و روایتی از جزئیات و محتوای این پژوهش‌ها بدست دهد. جزئیات این داده را می‌توانید در بخش اول تحلیل ببینید. در بخش دوم و سوم به ترتیب موضوعاتِ پژوهش و مکان‌های پژوهش بررسی شد. در ادامه بخش چهارم تحلیل را می‌خوانید.
مقایسه تطبیقی با دغدغه‌های شهروندان
معاونت اجتماعی شهرداری تهران در مهر و آبان ۱۳۹۸ طی یک افکار‌سنجی، مهمترین دغدغه‌های شهروندان تهرانی را مورد بررسی قرار داد. در این بخش نگاهی داریم به اینکه پژوهشهای انجام شده توسط شهرداری تا چه اندازه با این دغدغه‌ها همسو هستند.
در نمودار زیر، ۴۰ دغدغه اصلی شهروندان تهرانی بر اساس اهمیت، با تعداد پژوهشهای متناظر مقایسه شده‌است.. در اینجا عدم تناسب قابل توجهی، بخصوص در خصوص مسائل اجتماعی (دغدغه شهرداری) و مسائل اقتصادی (دغدغه شهروندان) دیده می‌شود. این دو درباب مسائل شهری، امنیت و زیست محیطی کم و بیش دغدغه‌های یکسانی دارند.
بی توجهی به دغدغه اصلی شهروندان!
به منظور روشن شدن بهتر این تطبیق، در شکل زیر ۲۰ دغدغه اصلی شهروندان و تناسب آن با پژوهش‌ها نشان داده‌شده است. نکته جالب توجه این است که پژوهشهای شهرداری نسبت به مهمترین دغدغه شهروندان تهرانی، یعنی «گرانی، تورم و مشکلات مالی» عملاً بی‌توجه بوده است[۱]. البته پژوهشهای متعددی در شهرداری با محوریت امور اقتصادی انجام شده اما بجز ۲ پژوهش، هیچکدام مستقیماً به موضوع گرانی و تورم و مشکلات معیشتی مردم نپرداخته است.
رتبه دوم دغدغه شهروندان را مساله «آلودگی هوا» با ۱۶% پاسخ‌ها به خود اختصاص داده است. در این باره حدود ۱۹ پژوهش توسط شهرداری انجام شده که گرچه نسبت به گرانی، با مشغولیت ذهنی مردم متناسب‌تر است، اما هنوز به نظر ناکافی می‌رسد. اما در مورد مساله «ترافیک»،به نظرشهرداریومردم به یک میزان دغدغه داشته و پژوهشهای قابل توجهی (۴۷ مورد) در این زمینه انجام شده است.
از سوی دیگر، شهرداری حدود ۱۷ پژوهش در مورد زلزله انجام داده که برای کمتر از ۱% شهروندان دغدغه اصلی محسوب می‌شود. اگر به دغدغه‌های کم اهمیت‌تر شهروندان تهرانی نظری بیفکنیم، موارد بیشتری از این دست به چشم می‌خورد. در شکل بعدی، همان نمودار مقایسه‌ای این‌بار برای مواردی که کمتر از ۱% شهروندان دغدغه اصلی می‌دانند، ترسیم شده است.
مسائل کم اهمیت برای مردم و پراهمیت برای شهرداری
در موضوع «مسائل فرهنگی»، حدود ۱۲۰ پژوهش توسط شهرداری انجام شده که نشان از اهمیت بسیار بالای موضوع دارد. اما چیزی در حدود ۰٫۲% (دو دهم درصد) از شهروندان مسائل فرهنگی را مهمترین دغدغه خود ذکر کرده‌اند.[۲] این عدم تناسب همچنین درباره موضوعاتی مانند مشکلات زیست محیطی، عدم رسیدگی به فضای سبز تعداد پژوهشهای انجام شده بیش از دغدغه مردم و به نسبت آن‌ها موضوعاتی مانند جای پارکینگ، آلودگی صوتی می‌توانست بیشتر مورد پژوهش قرار بگیرد.
تاکید مجدد ضروری است که این تحلیل نقش تجویزی برای جهت دادن به پژوهشهای شهرداری ندارد؛ چه‌بسا پیگیری بموقع بسیاری از پژوهشهای ضروری سبب شده تا مردم دغدغه‌ای از آن بابت نداشته باشند. ضمناً نظرسنجی فوق الذکر فقط «مهمترین دغدغه» شهروندان پایتخت را ثبت کرده و به حساب آوردن دغدغه‌های دیگری که در مقام دوم و سوم اهمیت بوده‌اند می‌توانست سبب تناظر بیشتری با کلیت پژوهشهای شهرداری شود.
[۱] بیش از ۲۰% پاسخ‌دهندگان پژوهش این گزینه را بعنوان دغدغه اصلی خود انتخاب کرده بودند.
[۲] این تحلیل به معنای کم اهمیت جلوه دادن پژوهشهای فرهنگی نیست. تغییرات فرهنگی مهمترین بستر و پیش‌نیاز برای تغییرات سطوح بالاتر در جامعه است. اشاره ما به تفاوت و فاصله بین اولویت‌های پژوهشی شهرداری با دغدغه‌های فوری در ذهن شهروندان است. از طرف دیگر مسائل فرهنگی طیف بسیار وسیعی را دربر می‌گیرد مثلاً دغدغه بی‌حجابی و بی‌بند و باری و آسیب‌های اجتماعی هم مستقیم یا غیرمستقیم مسائل فرهنگی هستند. اما در اینجا تنها کلید‌واژه‌هایی که مستقیماً به موضوع مربوطه اشاره داشته شمارش کرده‌ایم و مابقی عناوین را جزو دسته کلی فرهنگی قلمداد کرده‌ایم.